ΔΙΑΓΩΝΙΜΟΣ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ (ΛΑΓΚΑΔΙΑ)
Αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη πολιτιστική εκδήλωση στην Γορτυνία, με πανελλαδική εμβέλεια, είναι ο Πανελλήνιος Διαγωνισμός Δημοτικού Τραγουδιού στα Λαγκάδια. Ο Διαγωνισμός, που είναι ο μοναδικός σε όλη την Ελλάδα, πραγματοποιείται κάθε χρόνο τέλη Ιουλίου στα Λαγκάδια, κοντά στον Ι. Ναό της Αγίας Παρασκευής. Ο θεσμός αυτός ξεκίνησε το 1973, με εμπνευστή τον αείμνηστο Λαγκαδινό λογοτέχνη Χρήστο Νικήτα- Στρατολάτη. Στόχος ήταν να τιμηθεί η πολιτιστική μας κληρονομιά και παράλληλα να ενισχυθεί η διάδοση της μουσικής μας παράδοσης. Η μεγάλη επιτυχία του Διαγωνισμού αλλά και η φήμη που απέκτησε, οδήγησε στην καθιέρωσή του σε ετήσια βάση με αθρόα προσέλευση θεατών και με την βοήθεια των δημοτικών αρχών, των τοπικών φορέων και όλων των κατοίκων. Ο Διαγωνισμός απευθύνεται σε μη επαγγελματίες ερμηνευτές δημοτικών τραγουδιών, αλλά και μουσικούς, σολίστες παραδοσιακών οργάνων και μουσικά σύνολα. Η Κριτική Επιτροπή, που απαρτίζεται από προσωπικότητες του χώρου των γραμμάτων, των τεχνών και της μουσικής, αξιολογεί όλους τους συμμετέχοντες και απονέμει στους νικητές χρηματικά βραβεία. Αμέσως μετά το Διαγωνισμό ακολουθεί γλέντι στην πλατεία του χωριού, με αυθεντική παραδοσιακή μουσική.
ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΜΟΥΣΕΙΟΥ «ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ» (ΖΑΤΟΥΝΑ)
Η Ζάτουνα κάθε χρόνο βρίσκεται στο επίκεντρο των πολιτιστικών δρώμενων της Αρκαδίας. Αφορμή αποτελεί το Διεθνές Κέντρο Μίκης Θεοδωράκης «Το Μουσείον», που έχει δημιουργηθεί στο παλαιό πέτρινο Δημοτικό Σχολείο της Ζάτουνας, με σκοπό να τιμήσει το μεγάλο μουσικό και συνθέτη, που φιλοξενήθηκε στο χωριό στα δύσκολα χρόνια της νεώτερης ιστορίας. Ο Σύλλογος Φίλων του Μουσείου κάθε χρόνο πραγματοποιεί σειρά πολιτιστικών εκδηλώσεων, που στόχο έχουν την ανάδειξη όλων των μορφών τέχνης και πολιτισμού με σημείο αναφοράς τη ζωή του Μίκη Θεοδωράκη. Κατά καιρούς λοιπόν έχει διοργανώσει μεγάλες συναυλίες με τραγούδια του μεγάλου συνθέτη, εκθέσεις ζωγραφικής με θέμα την παιδική και εφηβική ηλικία του Μίκη Θεοδωράκη, κινηματογραφικές προβολές κ.α.
ΤΟ ΠΑΖΑΡΙ ΤΗΣ ΚΑΡΥΤΑΙΝΑΣ (ΚΑΡΥΤΑΙΝΑ)
Για πάρα πολλά χρόνια στην ιστορική Καρύταινα, την πρώτη Κυριακή του Αυγούστου, διοργανωνόταν μια διαφορετική γιορτή από το Σύλλογο Γυναικών του χωριού. Πρόκειται για ένα 3ήμερο «Παζάρι Γυναικών», με κύριο χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι γυναίκες της Καρύταινας διαθέτουν παραδοσιακά προϊόντα (όπως τοπικά γλυκά, νόστιμες πίτες, ζυμωτό ψωμί) φτιαγμένα από παραδοσιακές συνταγές του παρελθόντος, αλλά και διάφορα υφαντά, εργόχειρα και κεντήματα. Τις ημέρες εκείνες πολύς κόσμος επισκέπτεται την Καρύταινα για να αγοράσει τα χειροποίητα κεντήματα και υφαντά, αλλά και τα διαλεκτά παραδοσιακά προϊόντα. Κατά τη διάρκεια του παζαριού πραγματοποιούνται και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟΥ ΑΛΩΝΙΣΜΑΤΟΣ (ΒΑΛΤΕΣΙΝΙΚΟ)
Κάθε χρόνο, από το 1998, πραγματοποιείται την επόμενη ημέρα του 15Αύγουστου στο Βαλτεσινίκο μεγάλη εκδήλωση Αναπαράστασης του παραδοσιακού Αλωνίσματος. Πολύς κόσμος από την Γορτυνία, την Αρκαδία, αλλά και άλλες περιοχές, επισκέπτεται εκείνη την ημέρα το Βαλτεσινίκο. Η εκδήλωση γίνεται κοντά στο Μοναστήρι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, σε πλακόστρωτο αλώνι, από όπου οι θεατές από ειδικές κερκίδες που έχουν διαμορφωθεί, παρακολουθούν την ζωντανή αναβίωση του αλωνίσματος σιταριού. Δίνεται μάλιστα η δυνατότητα σε όποιον επιθυμεί να λάβει μέρος στο αλώνισμα, ανασηκώνοντας τα θερισμένα στάχυα την ώρα που τα άλογα κάνουν τον κύκλο τους γύρω από το αλώνι. Είναι μια γιορτή που δίνει την ευκαιρία στους μεγάλους να επαναφέρουν αγροτικές μνήμες του παρελθόντος, αλλά και στους νέους να παρακολουθήσουν από κοντά την όλη διαδικασία μιας παραδοσιακής αγροτικής εργασίας. Ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι.
ΓΙΟΡΤΗ ΜΕΛΙΟΥ (ΒΥΤΙΝΑ):
Η Γιορτή του Μελιού πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά στη Βυτίνα το 2003, από τον τέως Δήμο Βυτίνας και μελισσοκόμους της περιοχής. Η Βυτίνα φημίζεται για το μοναδικό παγκοσμίως ελληνικό μέλι με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (Π.Ο.Π.), το γνωστό μέλι Ελάτης Μαινάλου «Βανίλια». Η εκδήλωση αυτή αποτελούσε αφορμή για να μάθουν όλοι τους λόγους μοναδικότητας αυτού του μελιού, αλλά και τις ευεργετικές του ιδιότητες. Η γιορτή πραγματοποιούταν στη κεντρική πλατεία της Βυτίνας, όπου παράλληλα είχαν δημιουργηθεί περίπτερα, στα οποία οι παραγωγοί πρόβαλλαν το μέλι «Βανίλια». Παράλληλα οι επισκέπτες της έκθεσης είχαν την ευκαιρία να δοκιμάσουν λουκουμάδες και γιαούρτι, με το διαλεκτό μέλι. Με την εφαρμογή του Νόμου Καλλικράτη και την κατάργηση του Δήμου Βυτίνας, η όμορφη αυτή γιορτή δεν διοργανώθηκε το 2011.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΥΤΟΣΧΕΔΙΑΖΟΜΕΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ- CINAMMON FESTIVAL (ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΛΑΔΩΝΑ)
Κάθε χρόνο από το 2004, τέλος Ιουλίου με αρχές Αυγούστου διοργανώνεται 3ήμερο Φεστιβάλ Αυτοσχεδιαζόμενης Μουσικής στη Λίμνη του Λάδωνα. Το Φεστιβάλ πραγματοποιείται σε περιοχή της Λίμνης κοντά στο χωριό Μουριά και κάτω από το Κέντρο-Καφέ «Λαδωνίδα». Η πρωτοτυπία του φεστιβάλ βρίσκεται στο γεγονός ότι παρουσιάζεται αυτοσχεδιαζόμενη μουσική υπό το φως του φεγγαριού στις όχθες της πανέμορφης Λίμνης του Λάδωνα. Στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων έχουν περάσει από το χώρο πάνω από 200 μουσικοί, Έλληνες και ξένοι, παίζοντας σχεδόν όλα τα γνωστά είδη της μουσικής.
RIVER PARTY (ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ)
Στη Δημητσάνα μέσα Αυγούστου διοργανώνεται River Party, στο Κεφαλάρι του Αι- Γιαννιού (στο μουσείο Υδροκίνησης). Το Αυγουστιάτικο φεγγάρι, η πλούσια βλάστηση, τα ποτά και η μουσική κρατούν το κέφι ζωντανό μέχρι τις πρωινές ώρες. Παλαιότερα το καθιερωμένο River Party άνοιγε την αυλαία του Φεστιβάλ Λούσιου. Η εκδήλωση πλέον διοργανώνεται από τον Εμπορο- επαγγελματικό Σύλλογο της Δημητσάνας, σε συνεργασία πάντα με το Τοπικό Συμβούλιο.
ΦΕΣΤΙΒΑΛ «ΛΙΜΝΕΙΑ» (ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΛΑΔΩΝΑ)
Το Φεστιβάλ «ΛΙΜΝΕΙΑ» πραγματοποιούνταν τον Αύγουστο, στην τεχνητή Λίμνη του Λάδωνα, στη θέση Λάκκα. Διοργανωτής ήταν ο Σύνδεσμος Ανάπτυξης και Αξιοποίησης της Λίμνης του Λάδωνα, που τον συγκροτούσαν οι παραλαδώνιοι Δήμοι (Τροπαίων, Κλείτορος, Κοντοβάζαινας, Λαγκαδίων και Παϊων). Με την εφαρμογή του Προγράμματος Καλλικράτη και την κατάργηση των ανωτέρω Δήμων ο Σύνδεσμος αυτός ατόνησε. Το 2011 όμως στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Λίμνεια» ο Δήμος Γορτυνίας σε συνεργασία με Σύλλογο Απανταχού Μουριωτών διοργάνωσαν ρεμπέτικη βραδυά στο όμορφο χωριουδάκι της Μουριάς, που στέκει στο λόφο ακριβώς πάνω από τη Λίμνη.
ΕΚΘΕΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΩΝ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ (ΚΟΚΚΟΡΑΣ)
Η Έκθεση Αγροτικών Προϊόντων στου Κοκκορά πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2005, με επιμέλεια του Συλλόγου Απανταχού Κοκκοραίων και αρχικά υπό την αιγίδα του τέως Δήμου Ηραίας και πλέον του Καλλικρατικού Δήμου Γορτυνίας. Η εκδήλωση είναι μια μετενσάρκωση της παραδιοσιακής γιορτής της Ρίγανης. Σε αυτήν συμμετέχουν παραγωγοί αγροτικών προϊόντων της ευρύτερης περιοχής με πολλά τοπικά προϊόντα, όπως μέλι, λάδι, ζυμαρικά, κρασί, τσίπουρο κ.α. Ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία του χωριού.
ΓΙΟΡΤΗ ΣΑΡΔΕΛΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΙΟΥ (ΒΕΛΗΜΑΧΙ)
Συνήθως οι γιορτές ψαριού ταιριάζουν σε νησιά ή παραλιακά μέρη. Κι όμως στην ορεινή Γορτυνία, στο όμορφο χωριό του Βελημαχίου με υψόμετρο 860 μέτρα, οι κάτοικοι πρωτοτύπησαν και καθιέρωσαν τη «Γιορτή της Σαρδέλας», λίγο πριν το 15Αύγουστο. Η γιορτή αυτή, που διοργανώνεται από το 2004, συγκεντρώνει πολύ κόσμο από όλη τη Γορτυνία, αλλά και πολλές παρέες από τους γειτονικούς Νομούς Ηλείας και Αχαΐας. Στους παρευρισκομένους προσφέρεται δωρεάν ψητή σαρδέλα στα κάρβουνα, που ετοιμάζεται εκείνη τη στιγμή.
Από το 2011 όμως η Γιορτή εμπλουτίστηκε και με ένα ακόμα ιδιαίτερο γεγονός. Συγκεκριμένα με το «Διαγωνισμό Μουστακιού», όπου αρκετοί δήλωσαν συμμετοχή για να διαγωνιστούν για το καλύτερο Γορτυνιακό μουστάκι, με διάφορα έπαθλα. Ο πρωτότυπος αυτός διαγωνισμός είναι και ο μοναδικός σε όλη τη χώρα! Διοργανωτές των εκδηλώσεων είναι οι Σύλλογοι Βελημαχιτών και Σουδελαποσκιτών, με την αμέριστη συμβολή του ιχθυέμπορου Θεόδ. Κακούρη, που προσφέρει πάνω από 300 κιλά σαρδέλας.
ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΓΕΡΟΝΤΩΝ (ΛΕΥΚΟΧΩΡΙ):
Στο Λευκοχώρι πραγματοποιείται μια από τις παλαιότερες εκδηλώσεις στη Γορτυνία. Πρόκειται για τη «Γιορτή των Γερόντων», μια ξεχωριστή και πολύ όμορφη γιορτή που έχει καθιερώσει ο τοπικός Σύλλογος από το 1967. Η ημέρα αυτή είναι αφιερωμένη σε όλους τους γέροντες και τις γερόντισσες, που διαμένουν στο χωριό. Έτσι δίνεται η ευκαιρία σε όλους τους Λευκοχωρίτες και κυρίως στους νέους να πρωτοτυπήσουν και να δείξουν το κοινωνικό τους πρόσωπο, βάζοντας στην πρώτη θέση τους ηλικιωμένους, δηλαδή τους «φύλακες» του χωριού. Ακολουθεί μουσική βραδυά με παραδοσιακό λαϊκό συγκρότημα, όπου οι ηλικιωμένοι βέβαια έχουν την τιμητική τους και προπορεύονται στο γλέντι και στους χορούς που ακολουθούν.
ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ (ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ):
Η Παναγίτσα είναι ένα μικρό και όμορφο χωριό, που μετά την εφαρμογή του Νόμου «Καλλικράτη», είναι το μοναδικό γορτυνιακό χωριό που ενσωματώθηκε στο Δήμο Τριπόλεως. Σε αυτό ο Τοπικός Σύλλογος έχει καθιερώσει εδώ και πάρα πολλά χρόνια (από το 1979) μια ιδιαίτερη πολιτιστική εκδήλωση. Πρόκειται για τη «Γιορτή του Μετανάστη», αφιερωμένη στους μετανάστες. Η γιορτή, προς τιμήν όλων των απόδημων Παναγιτσιωτών, αλλά και της γύρω περιοχής, πραγματοποιείται το πρώτο Σάββατο μετά τον 15 Αύγουστο στην πλατεία του χωριού. Προσφέρονται διαλεκτά εδέσματα και ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι.
ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΤΣΙΠΟΥΡΟΥ (ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΙ):
Το τσίπουρο, που προέρχεται από την απόσταξη του σταφυλιού, είναι ένα αγνό παραδοσιακό προϊόν, άρρηκτα δεμένο με την τοπική παράδοση. Στο Παλαιοχώρι έχουν καθιερώσει από το 2000 την «Γιορτή του Τσίπουρου», η οποία έχει αγκαλιαστεί από όλους τους κατοίκους, αλλά και πολλούς επισκέπτες. Η γιορτή, που έχει γίνει θεσμός πλέον για την περιοχή, διοργανώνεται από τον Σύλλογο Παλαιοχωριτών της Αθήνας στα τέλη του Οκτώβρη. Ο επισκέπτης αρχικά παρακολουθεί την αναπαράσταση της απόσταξης τσίπουρου με τον παραδοσιακό τρόπο από τα λειτουργούντα καζάνια απόσταξης, ενώ στη συνέχεια ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι, με προσφορά άφθονου τσίπουρου.
ΓΙΟΡΤΗ ΤΟΥ ΤΣΟΠΑΝΗ (ΜΑΡΑΘΑ & ΡΑΔΟΥ):
Η «Γιορτή του Τσοπάνη» είναι συμβολική για πολλά χωριά της Γορτυνίας. Είναι μια γιορτή αφιερωμένη στους εναπομείναντες κτηνοτρόφους, που αγωνίζονται καθημερινά. Στα Μάραθα (Βλαχόρραφτη) η γιορτή πραγματοποιείται για πολλά χρόνια, το 1ο Σάββατο μετά τον 15 Αύγουστο, στο προαύλιο χώρο του Ι. Ναού της Αγίας Τριάδος (με εξαίρεση το 2011 που ματαιώθηκε, λόγω εργασιών επισκευής στο Ι.Ναό από ζημιές που είχαν προκληθεί από σεισμό). Επίσης η γιορτή διοργανώνεται και στο όμορφο χωριό Ράδου, το 1ο ή 2ο Σάββατο του Ιουλίου, στην κεντρική πλατεία. Τη γιορτή διοργανώνουν οι τοπικοί Σύλλογοι και οι τσοπάνηδες των χωριών. Οι τελευταίοι προσφέρουν πρόβατα που βράζονται και μαγειρεύονται εκείνη τη στιγμή και στη συνέχεια διανέμονται στον κόσμο. Ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι.
Η «Γιορτή του Τσοπάνη» παλαιότερα λάμβανε χώρα και σε άλλα μέρη, όπως στα χωριά Ράφτη, και Νυμφασία.
ΓΙΟΡΤΗ ΚΟΥΡΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΒΑΤΩΝ (ΜΥΓΔΑΛΙΑ)
Στα μέσα Ιουνίου έχει καθιερωθεί η «Γιορτή της Κουράς των Προβάτων» στο χωριό Μυγδαλιά. Η γιορτή διοργανώνεται από τους Συλλόγους Μυγδαλιωτών Αθηνών και Τριπόλεως. Κατά τη διάρκειά της γίνεται διδακτική επίδειξη από κτηνοτρόφους της περιοχής για το παραδοσιακό κούρεμα των προβάτων. Με τον τρόπο αυτό δίνεται η δυνατότητα κυρίως στους νέους να μάθουν για την παλαιότερη αγροτική ζωή. Στη συνέχεια ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι.
ΓΙΟΡΤΗ ΠΡΟΒΑΤΙΝΑΣ (ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΗΡΑΙΑΣ & ΚΑΛΥΒΑΚΙΑ)
Τα γραφικά χωριά Άγιος Ιωάννης Ηραίας και Καλυβάκια Καρύταινας, έχουν καθιερώσει μια ξεχωριστή γιορτή. Πρόκειται για τη «Γιορτή Προβατίνας», που πραγματοποιείται στο μεν πρώτο στην πλατεία του χωριού ανήμερα τον 15Αύγουστο και στο δεύτερο το πρώτο Σάββατο μετά τον Δεκαπενταύγουστο. Οι γιορτές αυτές συγκεντρώνουν πολλές παρέες των χωριών, αλλά και πολλούς επισκέπτες. Αποκορύφωμα της γιορτής είναι ότι προσφέρεται πεντανόστιμη βραστή και ψητή προβατίνα γιούλμπασι και ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι. Η γιορτή διοργανώνεται από τον τοπικό Σύλλογο Αγιανναίων «Ο Άγιο Αθανάσιος» και το Σύλλογο Καλυβακιωτών Γόρτυνος αντίστοιχα.
ΓΙΟΡΤΗ ΚΑΛΑΜΠΟΚΙΟΥ (ΚΑΛΟΝΕΡΙ)
Η Γιορτή Καλαμποκιού στο Καλονέρι είχε καθιερωθεί για πολλά χρόνια, λίγο μετά τον 15Αύγουστο. Διοργανωτής της ήταν ο Σύλλογος Καλονεριτών Τριπόλεως. Από νωρίς εθελοντές άναβαν φωτιές, για να ρίξουν τα κάρβουνα. Αφότου γινόταν το ξεφύλλισμα των καλαμποκιών, στη συνέχεια τα έριχναν στη φωτιά για να ψηθούν και τα πρόσφεραν στον κόσμο. Η μεγαλύτερη ευχαρίστηση ήταν ότι ο καθένας έψηνε το καλαμπόκι του ή κάποιος για την παρέα του. Τα πειράγματα μάλιστα γύρω από τις φωτιές δεν είχαν τελειωμό. Ακολουθούσε πάντα παραδοσιακό γλέντι. Η γιορτή αυτή, κυρίως για οικονομικούς λόγους, δεν πραγματοποιήθηκε το 2011.
ΓΙΟΡΤΗ ΚΡΑΣΙΟΥ (ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ):
Από το 1989 είχε καθιερωθεί στο Σταυροδρόμι η «Γιορτή του Κρασιού». Πρόκειται για μια γιορτή, ένα πανηγύρι, με το οποίο οι άνθρωποι έχουν την ευκαιρία να ευχαριστήσουν τη φύση για όσα τους προσφέρει. Παράλληλα στόχος είναι η αναβίωση και η διατήρηση παραδόσεων, που κινδυνεύουν να χαθούν. Η εκδήλωση προσέλκυε κάθε χρόνο πολλούς κάτοικους αλλά και ξένους επισκέπτες, που όλοι μαζί συμμετείχαν στο παραδοσιακό γλέντι που ακολουθούσε. Την ευθύνη διοργάνωσης είχε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σταυροδομιτών Τρίπολης. Τα τελευταία χρόνια, δυστυχώς, η γιορτή αυτή δεν πραγματοποιείται.
ΓΙΟΡΤΗ ΕΛΙΑΣ (ΔΟΞΑ):
Τα τελευταία χρόνια ο Σύλλογος Δοξιωτών έχει καθιερώσει μια ξεχωριστή γιορτή στο χωριό. Πρόκειται για τη «Γιορτή Ελίας». Σε αυτήν πραγματοποιούνται: Ομιλίες για το λάδι και διαγωνισμός όπου βραβεύεται το καλύτερο λάδι και ελιά, ενώ ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι. Η γιορτή διοργανώνεται στην αίθουσα της «Στέγης Αγάπης», ενός 3όροφου κτιρίου που έχει κατασκευάσει ο Σύλλογος. Η εκδήλωση αυτή, σε αντίθεση με τις περισσότερες, γίνεται το χειμώνα, γεγονός που δίνει ιδιαίτερη ζωντάνια στο χωριό.
