Η Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Ζωοδόχου Πηγής – Χρυσοπηγής στα Χανιά της Κρήτης είναι ένα από τα πιο γνωστά γυναικεία μοναστήρια της χώρας. Η Μονή είναι αφιερωμένη στην Παναγία και πανηγυρίζει την Παρασκευή μετά το Πάσχα. Xιλιάδες προσκυνητές συρρέουν για να προσκυνήσουν τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.
Η Μονή όμως έχει στενούς ιστορικούς και πνευματικούς δεσμούς με τη Γορτυνία και με τον Δημητσανίτη Πατριάρχη Αγ. Γρηγόριο Ε’ (κατά κόσμον Γεώργιο Αγγελόπουλο). Καθηγουένη της Μονής μάλιστα είναι η δραστήρια Μεγαλόσχημη Μοναχή Θεοξένη, Γορτυνιακής καταγωγής.
Κατά το πρώτο έτος της Πατριαρχίας του, το 1797, ο Εθνομάρτυρας Αγ. Γρηγόριος Ε’ εξέδωσε σιγγίλιο που επικυρώνει και διαφυλάσσει τα δίκαια της ως Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Μονής. Το σιγγίλιο φέρει την υπογραφή του και φυλάσσεται στην Μονή.
Στο βαθύτερο σημείο του βράχου των θεμελίων του νέου Καθολικού της Μεταμορφώσεως, βρίσκεται σπηλαιώδες παρεκκλήσι αφιερωμένο στον απαχονισθέντα Άγιο Πατριάρχη, που θυμίζει το Κρυφό Σχολειό της Μονής Φιλοσόφου, όπου ως παιδί ο Άγιος έμαθε τα πρώτα του γράμματα (στη φωτογραφία η είσοδος στο παρεκκλήσι).
Ως γνωστόν δε η ως άνω Μονή διατηρεί Μετόχι των Αγίων Αναργύρων στο ειδυλλιακό χωριό Ελάτη Βυτίνας, στην καρδιά του Μαινάλου. Πανηγυρίζει κάθε χρόνο μέσα Νοεμβρίου και προσέρχονται σε αυτό αντιπροσωπεία της Αδελφότητας της Μονής με επικεφαλής την Ηγουμένη καθώς και προσκυνητές από την Κρήτη.
Η Ι.Μονή φέτος εξέδωσε ένα καλαίσθητο, εύχρηστο και άριστα επιμελημένο επιτραπέζιο ημερολόγιο, το οποίο είναι αφιερωμένο στον Δημητσανίτη Εθνομάρτυρα Γρηγόριο Ε’. Γράφει δε στο εισαγωγικό της σημείωμα η Μοναχή Θεοξένη: «Στην Ηρωική θυσία του Αγίου Γρηγορίου Ε’, που φέτος συμπληρώνονται 200 χρόνια από το μαρτύριό του, στις 10 Απριλίου 1821, αφιερώνεται το παρόν ημερολόγιο. Καταγράφονται εν συντομία οι σημαντικότεροι σταθμοί στη ζωή του Αγίου, με την προσδοκία να κατασταθεί πιο γνωστός και οικείος ο μεγάλος Πατριάρχης και η προσφορά του στο Γένος”. Και καταλήγει η Γεόντισσα Θεοξένη: «Το μαρτύριο των Ηρωικών μορφών του Γένους μας, όπως ο Άγιος Εθνομάρτυρας Πατριάρχης Γρηγόριος Ε’. είναι για τους ταραγμένους καιρούς που ζούμε μαρτύριο πίστης, ελπίδας και αυτοσυνειδησίας». Την έκδοση του ημερολογίου με σύνθεση εικονογραφικού υλικού, κάλυψε η οικογένεια του Γορτυνίου ομογενούς στο Τορόντο Πάνου Σωτηρόπουλου.
ΚΩΝ-ΚΑΛ
** Από την έντυπη έκδοση της εφημερίδος «Γορτυνία»