Χριστόψωμο: Το ελληνικό ψωμί των Χριστουγέννων – Η παραδοσιακή συνταγή

Χριστόψωμο λέγεται γενικά το ψωμί (καρβέλι) ή κουλούρα που οι Ελληνίδες νοικοκυρές έχουν παρασκευάσει 2-3 ημέρες πριν τα Χριστούγεννα ειδικά για τη μεγάλη αυτή θρησκευτική γιορτή. Η μόνη διαφορά με τα άλλα συνήθη ψωμιά είναι ο πλούσιος του στολισμός με διάφορα κεντήματα (κεντίδια) ή «πλουμίδια» όπως ονομάζονται.

Κόβεται βάσει τελετουργικού και μοιράζεται στην οικογένεια με την ευχή για υγεία, ευημερία και μακροημέρευση.

Ο συμβολισμός – τι συμβολίζει

Ένα κεφαλαίο Β συμβολίζει το ζυγό του αλετριού (από την ιστορία της σποράς) ενώ άλλες παραστάσεις αλέτρι βόδια κλπ συμβολίζουν το αυτό. Στο άλλο μισό της επιφάνειας του Χριστόψωμου με «σωρό» ζύμης παρίσταται η «στοίβα» (οι θημωνιές), πλαισιωμένη με φύλλα αμπέλου και ελιάς, η προσδοκία, το όνειρο για το ερχόμενο Καλοκαίρι.

Επίσης πολλές φορές απεικονίζεται και το σπίτι στο οποίο και θα έρθει η ευτυχία της χρονιάς μια ιδιαίτερη σημασία που τονίζεται και στα κάλαντα:

«Σ΄ αυτό το σπίτι πού ΄ρθαμε πέτρα να μη ραΐσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χίλια χρόνια να ζήσει»

Υλικά

440 gr. αλεύρι
8 gr. μαγιά στιγμής ή 15 gr. νωπή
60 ml. πετιμέζι
350 ml. χλιαρό νερό
1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη
1 κουταλάκι του γλυκού κανέλα
Ξύσμα ενός πορτοκαλιού
Ελαιόλαδο
Λίγο αλάτι
Σουσάμι
Αμύγδαλα

Εκτέλεση βήμα-βήμα

Σε ένα λεκανάκι κοσκινίζουμε το αλεύρι, κάνουμε μια λακκούβα προσθέτουμε την μαγιά, την ζάχαρη και λίγο από το χλιαρό νερό, περίπου μισό φλυτζάνι, το νερό, την κανέλα και το ξύσμα πορτοκαλιού.

Αφήνουμε στην άκρη για 30 λεπτά, κατόπιν προσθέτουμε την κανέλα, το πετιμέζι, το υπόλοιπο νερό, το ξύσμα, 2 κουταλιές της σούπας ελαιόλαδο, το αλάτι και ζυμώνουμε μέχρι να πάρουμε μια ζύμη που δεν θα κολλάει στα χέρια.

Πλάθουμε ένα καρβελάκι αλείφουμε με λίγο ελαιόλαδο και νερό, πασπαλίζουμε με σουσάμι.
Αφήνουμε το καρβελάκι να φουσκώσει για 30 λεπτά σε ζεστό σημείο.

Βυθίζουμε τα αμύγδαλα στην ζύμη σε όλη την επιφάνεια.

Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο 175°C Κελσίου μέχρι να ροδίσει, περίπου 45 λεπτά.

Αν θέλουμε μόλις βγεί από τον φούρνο ζεστό αλείφουμε με μέλι.

Κόβουμε το Χριστόψωμο με το χέρι στο χριστουγεννιάτικο μεσημεριανό γεύμα με γέλια, χαρά και ευχές.

Χριστόψωμο: Σημειώσεις για την συνταγή:

Αν δεν έχετε πετιμέζι χρησιμοποιήστε μέλι.
Αν θέλετε μπορείτε να κρατήσετε λίγη ζυμη και να στολίσετε το Χριστόψωμο με πλουμίδια!