* Editorial εφημερίδος “Γορτυνία” μηνός Ιουλίου 2024
Πρόσφατα διοργανώθηκε μια σημαντική ημερίδα από το Δήμο Μεγαλόπολης για τη δημιουργία του Οδικού Άξονα Λεύκτρου – Μεγαλόπολης – Αρχαίας Ολυμπίας, με θέμα «Ο Δρόμος της Ανάπτυξης», που ανέδειξε την έντονη επιθυμία για την ανάπτυξη της περιοχής μέσω αυτού του έργου. Παράλληλα όμως ανέγειρε κάποιες ανησυχίες από την πλευρά της Γορτυνίας.
Το τελευταίο διάστημα η εφημερίδα μας έγινε δέκτης παραπόνων κατά πόσο ο ένας δρόμος αποτελεί τροχοπέδη για την ολοκλήρωση του άλλου πολυπόθητου δρόμου Βυτίνα – Αρχαία
Ολυμπία και αν αυτό θέσει «ταφόπλακα» στο καθολικό αίτημα των Γορτυνίων!
Υπενθυμίζουμε ότι η ιδέα του οδικού άξονα Μεγαλόπολης-Αρχαίας Ολυμπίας έγινε ευρέως γνωστή τον προηγούμενο χρόνο όταν ανακοινώθηκε από τον πρώην Περιφερειάρχη Παναγιώτη Νίκα, στο πλαίσιο του προγράμματος απολιγνιτοποίησης. Αυτό τότε προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων από την πλευρά της Γορτυνίας, καθώς η νέα οδική αρτηρία φαινόταν να αγνοεί την περιοχή και να υπονομεύει την ήδη υπάρχουσα πρόταση για τη σύνδεση Τρίπολης – Αρχαίας Ολυμπίας μέσω Λαγκαδίων.
Βέβαια και πολύ παλαιότερα, το 2005, από το ΥΠΕΧΩΔΕ είχε γίνει μια προκαταρκτική μελέτη για έναν παραποτάμιο με τον Αλφειό Οδικό άξονα Μεγαλόπολη – Αρχαία Ολυμπία (μέσω Καρύταινας – Βλαχόρραφτη – όρια χωριών Ηραίας), που βεβαίως δεν την απέρριπταν
εντελώς οι τοπικοί φορείς, αλλά με την προϋπόθεση να προηγηθεί η ολοκλήρωση της Εθνική Οδού. Μετά όμως την καθολική αντίδραση των φορέων της Γορτυνίας, ο τότε Υπουργός ΥΠΕΧΩΔΕ έκανε πίσω σε αυτή την πρόταση.
Η πρωτοβουλία του Δημάρχου Μεγαλόπολης
Φτάσαμε όμως τώρα στο 2024, δύο χρόνια μετά την εξαγγελία του Παναγιώτη Νίκα μιας νέας εξ υπαρχής οδικής αρτηρίας «Μεγαλόπολη-Αρχαία Ολυμπία», μέσω Ανδρίτσαινας και τη δυνατότητα χρηματοδότησης μέσω του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.
Αναμφισβήτητα η πρωτοβουλία του Κοτυλιώτη Δημάρχου Μεγαλόπολης Κώστα Μιχόπουλου – παρότι ο ίδιος την αποκάλεσε «ριψοκίνδυνη» – στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Λειτούργησε μεθοδικά και στοχευμένα, θέτοντας συγκεκριμένο πλάνο και ρεαλιστικά οφέλη. Στην επιχειρηματολογία του συνέδεσε ότι ο δρόμος θα συνδέσει γεωγραφικά, ιστορικά, αρχαιολογικά και τουριστικά ένα μεγάλο αναξιοποίητο γεωγραφικό κομμάτι της Πελοποννήσου και θα δώσει πνοή σε πολλούς ξεχασμένους Δήμους των δύο Περιφερειών που βιώνουν το φάσμα της ερημοποίησης.
Το σημαντικότερο όμως είναι ότι κατάφερε να κάνει κάτι που δεν έχει κάνει κανείς άλλος μέχρι τώρα! Συγκέντρωσε στο ίδιο τραπέζι Βουλευτές των δύο Νομών με πρώτο τον πρώην Επίτροπο και Βουλευτή Ηλείας Δημ.Αβραμόπουλο, εκπροσώπους των δύο Περιφερειακών Αρχών (Πελοποννήσου και Δυτικής Ελλάδος), Δημάρχους της Αρκαδίας, της Ηλείας, της Λακωνίας και της Μεσσηνίας, τα Επιμελητήρια, εκπροσώπους του Υπουργείου Μεταφορών & Συγκοινωνιών, της Κεντρικής Ένωσης Δήμων και Κοινοτήτων κ.α.
Με τον τρόπο αυτό κατόρθωσε να καταστήσει το έργο ως μια καθολική απαίτηση, επισημαίνοντας τα οφέλη που θα προκύψουν από τη σύνδεση δύο Περιφερειών, τεσσάρων Περιφερειακών Ενοτήτων (Αρκαδία, Ηλεία, Λακωνία και Μεσσηνία) και δεκάδων Δήμων!
Η ημερίδα μάλιστα δεν περιορίστηκε σε θεωρητικές συζητήσεις, αλλά κατέληξε σε ένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα: την υπογραφή ενός Μνημονίου Συνεργασίας από όλους τους εκπροσώπους των φορέων και των ΟΤΑ, το οποίο θα σταλεί στον Πρωθυπουργό και στους αρμόδιους υπουργούς. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η δημιουργία μιας Συντονιστικής Επιτροπής που θα αναλάβει την προώθηση της πρότασης.
Προβληματισμοί για την στάση της Γορτυνίας
Η παράκαμψη Λαγκαδίων αποτελεί ένα πολύπαθο έργο που δεν έχει ολοκληρωθεί εδώ και πολλές δεκαετίες, με τις πιέσεις να επαναλαμβάνονται χωρίς αποτέλεσμα. Τόσα χρόνια έχουμε κατακλυστεί από μελέτες, εξαγγελίες και προεκλογικές υποσχέσεις από όλους τους αρμόδιους. Αντιμετωπίζουμε εδώ και πολλά χρόνια μια ακατάσχετη μετάθεση αρμοδιοτήτων και ευθυνών, χωρίς καμία ουσιαστική πρόοδο!
Αναμφισβήτητα, οι Σύλλογοι και οι Συντονιστικές Επιτροπές στη Γορτυνία έχουν παλέψει σκληρά εδώ και πολλά χρόνια για την προώθηση του έργου, αλλά οι προσπάθειές τους δεν έχουν αποφέρει καρπούς. Με κυριότερη τη χρονιά του 1995, όταν η Παγγορτυνιακή Ένωση είχε συγκεντρώσει στη Βουλή όλους τους Βουλευτές Ηλείας και Αρκαδίας, αλλά οι προσπάθειες δεν ευόδωσαν με ευθύνη κυρίως από την πλευρά της Ηλείας.
Πριν από δύο χρόνια όμως έγινε άλλη μια αξιόλογη κίνηση, με Πρωτοβουλία του Συλλόγου Τροπαιατών που κίνησε 50 και πλέον συλλόγους από τα χωριά της Νότιο- Δυτικής Γορτυνίας και έφερε το θέμα ξανά στην επιφάνεια, πιέζοντας όλους τους εμπλεκόμενους.
Ωστόσο, από καμία Δημοτική Αρχή του Δήμου Γορτυνίας ουδέποτε έγινε κάτι αντίστοιχο με αυτό που έκανε τώρα ο Δήμαρχος Μεγαλόπολης. Ούτε από την πλευρά του πρώην Δημάρχου Ι. Γιαννόπουλου που τότε πρόεδρος του Δ.Σ. ήταν ο νυν επικεφαλής της Αντιπολίτευσης, αλλά ούτε και από την νυν του Στ. Κούλη. Το θέμα απλά συζητήθηκε κάποιες φορές σε Δημοτικά Συμβούλια και βγήκε σχετικό ψήφισμα. Παράλληλα, ενώ συγκροτήθηκε Επιτροπή Διεκδίκησης του έργου από το Δημοτικό Συμβούλιο αυτή ποτέ δεν συγκλήθηκε!
Σκληρές διαπιστώσεις
Και επειδή οι αλήθειες όσο σκληρές και να είναι, πρέπει να γράφονται, η πραγματικότητα είναι ότι μόνο με επιστολές και ψηφίσματα δεν γίνεται δουλειά! Από τη άλλη ούτε η φωνή των Συλλόγων, δυστυχώς, είναι αρκετή, αν δεν στηριχθεί έμπρακτα από σύσσωμη την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους Βουλευτές.
Ας μην παραβλέπουμε βέβαια και το γεγονός της πλήρους αδιαφορίας όλων των παραγόντων της Ηλείας, που ποτέ δεν κινητοποιήθηκαν συντονισμένα και για το δικό τους κομμάτι από όρια Ν.Αρκαδίας έως Αρχαία Ολυμπία, αλλά ούτε ποτέ έλαβαν σοβαρά υπόψη ότι η απόσταση από Ηλεία προς Αθήνα μέσω Γορτυνίας, είναι κατά 80 χλμ μικρότερη από ότι μέσω Πατρών!
Η Ανάγκη για Ουσιαστική Δράση
Πλέον είναι «κοινό μυστικό» ότι τα περιθώρια για την ολοκλήρωση της Ε.Ο. Βυτίνας -Αρχ. Ολυμπίας όχι απλά είναι στενά, αλλά σχεδόν μηδαμινά! Πρωτίστως λόγω της μικρής ανταποδοτικότητας του έργου. Το θέμα είναι ότι κανείς δεν έχει το θάρρος να το πει ξεκάθαρα στον κόσμο για να μην δημιουργούνται «φρούδες ελπίδες»!
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η Γορτυνία πρέπει να ταχθεί απέναντι σε κάθε αναπτυξιακό έργο της ευρύτερης περιοχής. Αντίθετα, αυτή τη στιγμή πρέπει να αναζητήσουμε τι μπορεί να κερδίσει και η Γορτυνία από την απολιγνιτοποίηση, που κακά τα ψέματα πλήττει αρκετά τα χωριά του Δήμου Γορτυνίας.
Καταρχάς, είναι σημαντικό να εξεταστεί αν αυτός ο νέος οδικός άξονας μπορεί να φέρει κάποια οφέλη και στη Γορτυνία. Αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί αν ο δρόμος διέρχεται και από ένα σημαντικό κομμάτι της Γορτυνίας, αποφεύγοντας να διασχίσει όλο τον ορεινό όγκο της Ηλείας, όπως ήταν στις αρχικές προμελέτες. Αν περάσει δηλαδή από τον Αλφειό ποταμό στα όρια της Γορτυνίας, θα επωφεληθούν τα χωριά της Ηραίας και γενικότερα η Κάτω Γορτυνία.
Απαραίτητες βελτιώσεις
Από την άλλη βέβαια αυτό δεν συνεπάγεται ότι η Γορτυνία θα πρέπει να υποστείλει τη σημαία για τη διεκδίκηση του δικού της δρόμου. Όμως, επειδή είναι σχεδόν ουτοπικό να βρεθούν πόροι για δεύτερο δρόμο, είναι πιο ρεαλιστικό να πιέσουμε σε πρώτη φάση για τις απαραίτητες βελτιώσεις τουλάχιστον στο επίμαχο τμήμα Λαγκάδια – Λευκοχώρι.
Σε κάθε περίπτωση είναι κρίσιμο πάντως η Γορτυνία να μην μείνει με σταυρωμένα τα χέρια! Πρέπει να κινητοποιηθεί και να διεκδικήσει κάτι ουσιαστικό και για αυτήν. Φτάνει πια η εγκατάλειψη. Η διοργάνωση της εκδήλωσης από τον Δήμο Μεγαλόπολης έδειξε ότι με συντονισμένη και μεθοδική προσπάθεια μπορούν να επιτευχθούν σημαντικά βήματα και συνέργειες.
Πέννυ Καλύβα
Νομικός – Πολιτικός Επιστήμονας (MSc)
