ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΣΤΗ ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ
Η Δημητσάνα προετοιμάζεται για τον εορτασμό της πολιούχου της Αγίας Κυριακής .Έστω και από μακριά , αφού λόγοι ειδικοί δεν επιτρέπουν την παρουσία μας εκεί, συμμετέχοντας νοερά ,ας ξεφυλλίσουμε συνοπτικά την ιστορική εξέλιξη του σημερινού λαμπρού οικοδομήματος του Μητροπολιτικού Ναού της Δημητσάνας ,ώστε να θυμούνται και να αναπολούν οι μεγαλύτεροι ,αλλά και να γίνεται ευρύτερα γνωστή στις νεότερες γενιές του τόπου μας.
Αρχικά στη θέση του σημερινού Ναού υπήρχε παλαιότερος Ναός της Αγίας Κυριακής , από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ,ο οποίος ήταν κτίσμα της οικογένειας των Λαμπαρδαίων, πριν από τις αρχές του 17ου αιώνα και ίσως από την εποχή του Φιλόσοφου Ιωάννη Λαμπαρδόπουλου , ιδρυτή της ομωνύμου Μονής Φιλοσόφου. Σπίτια της οικογένειας Λαμπαρδόπουλου ή Λαμπάρδη υπάρχουν ακόμα ,ανατολικά του Ναού. Μέλη της οικογένειας αυτής είχαν στην ιδιοκτησία τους μπαρουτόμυλους οι οποίοι λειτουργούσαν μέχρι το 1930.
Μέχρι το 1834 Το αρχικό κτίσμα του Ναού είχε υποστεί αρκετές ανακαινίσεις οι οποίες χρονολογούνται από το τέλος του 16ου αιώνα. Οι ιστορικοί της περιοχής μας αναφέρουν ότι ο Μητροπολίτης Δράμας Αθανάσιος Λαμπαρδόπουλος , από το 1593 διέθεσε αρκετά χρήματα ( 8000 άσπρα ) ,ώστε να γίνουν οικοδομικές εργασίες στο αρχικό κτίσμα, με ασβεστοκονίαμα και οροφή με ξυλοδεσιά. Αργότερα ο ναός αυτός κρίθηκε ανεπαρκής για την εξυπηρέτηση των ενοριτών. Έτσι τ0 1648 κτίσθηκε εκ θεμελίων άλλος Ναός ,με χρήματα (5500 άσπρα ) που προσέφερε ο Μητροπολίτης Νικομήδειας Νεόφυτος Λαμπαρδόπουλος (1608-1639 ).Ειδικότερα το έτος 1783 ,όπως αναφέρει ο ιστορικός Γ.Ι.Καρβελάς οι πρόκριτοι έφθαναν τους 110 και η ενορία της Αγίας Κυριακής ήταν η πολυπληθέστερη όλων των ενοριών της Δημητσάνας ,ώστε ο χώρος της ήταν ανεπαρκής για το πολυπληθές εκκλησίασμα.
Με την ανακαίνιση αυτή προστέθηκε ο Θόλος και ο Νάρθηκας. Η σειρά αυτών των ανακαινίσεων μαρτυρεί ότι ανέκαθεν ο Ναός ήταν οικογενειακός της ιστορικής οικογένειας των Λαμπαρδαίων οι οποίοι διαρκώς προσέφεραν ώστε να εξελίσσεται και να φθάσει στη σημερινή του μορφή. Ωστόσο και πολλοί άλλοι ευσεβείς απλοί, αλλά και επώνυμοι Δημητσανίτες έκαναν σημαντικές δωρεές που χρονολογούνται από το 1708 μέχρι το 1834 με αφιερώσεις κάθε είδους ,όπως αγροτικά κτήματα ,οπωροφόρα δένδρα, ιερά σκεύη, άμφια, εκκλησιαστικά είδη κλπ.
Ο σημερινός Ναός όμως ανοικοδομήθηκε εκ θεμελίων το 1834,όπως αναγράφεται στην εντοιχισμένη επιγραφή σε μαρμάρινη πλάκα ,πάνω από την είσοδο του. Ως Μητροπολιτικός Ναός καθιερώθηκε μεταξύ των τριών ενοριακών Ναών της Δημητσάνας ( Ταξιαρχών και Αγίου Χαραλάμπους ),αμέσως μετά την ολοκλήρωση όλων των εργασιών, οπότε έπαυσε πλέον να είναι <<Καθολικό >> ο μέχρι τότε Μητροπολιτικός Ναός του Αγίου Χαραλάμπους.
Ο σημερινός Ναός κατέχει περίοπτη θέση στη μεγαλύτερη πλατεία της πόλης ,ενώ περιβάλλεται και από τα θαυμάσια κτίρια της ιστορικής Βιβλιοθήκης της Σχολής Δημητσάνας και του Δημοτικού Σχολείου. Έχει σχήμα μονόκλιτης Βασιλικής ,μετά τρούλου και το πανύψηλο καμπαναριό της είναι ορατό από όλα τα σημεία της Δημητσάνας.
Το καλλιμάρμαρο τέμπλο του κατασκευάσθηκε το 1845 ,από πεντελικό μάρμαρο με δαπάνη του μεγάλου ευεργέτη της Δημητσάνας Ν. Μακρή ,ο οποίος είχε εκφράσει γραπτώς την επιθυμία να στρωθεί και το δάπεδο του Ναού με πλάκες της Μάλτας ,να ασβεστωθεί εσωτερικά και εξωτερικά ο ναός ,να τελειοποιηθεί το καμπαναριό και να αγοραστεί μια μεγάλη καμπάνα που ο ήχος της να ακούγεται μέχρι την Καρύταινα ! Το εσωτερικό του Ναού είναι επίσης επιβλητικό , με τοιχογραφίες νεότερης τεχνοτροπίας, ενώ ο Παντοκράτορας καλύπτει ολόκληρο τον τρούλο.
Στην εκκλησία εκτός από τη μνήμη της Αγίας Κυριακής που τιμάται πάντα στις 7 Ιουλίου ,κατά παράδοση πανηγυρίζονται και η εορτές των Τριών Ιεραρχών, των Αγίων Πάντων και του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι εδώ φυλάσσεται η εικόνα της Αγίας Παρασκευής ,η οποία έχει δεχτεί περίπου 80 σφαίρες κατά τη μάχη της Δημητσάνας , ωστόσο καμία δεν έχει αγγίξει το πρόσωπό της.
Βασική Αντωνίαδου (fb)
