Ανεβαίνοντας το λιθόστρωτο δρόμο από την αγορά ,προς τον Άγιο Χαράλαμπο,στην πρώτη διασταύρωση που συναντάμε ,ακολουθώντας προς τα δεξιά μας την <<Οδό Ανθιμου Καρακάλλα >> ,συναντάμε τον Ι. Ναό των Παμμέγιστων Ταξιαρχών ,Μιχαήλ και Γαβριήλ,των οποίων η μνήμη εορτάζεται στις 8 Νοεμβρίου. Ο σημερινός ναός κτίσθηκε στα μέσα του περασμένου αιώνα, στη θέση παλαιότερου,ο οποίος κατεδαφίστηκε. Ο παλαιότερος ναός ήταν αφιερωμένος μόνον στο όνομα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ,γιαυτό και είχε επικρατήσει οι Δημητσανίτες να τον αποκαλούν ΄Άγιο Ταξιάρχη. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ,η εκκλησία πανηγυρίζει επίσης την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου.
Ο ναός που δεσπόζει της βορειοδυτικής πλευράς της πόλης,με το μεγαλοπρεπές κωδωνοστάσιο , είναι ρυθμού μονόκλιτης βασιλικής ,μετά τρούλου. Το κωδωνοστάσιο ,όπως διαβάζουμε στην εντοιχισμένη η μαρμάρινη πλάκα ,κτίσθηκε το 1857 << ΔΑΠΑΝΕΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΙΩ. ΚΟΥΚΟΥΖΟΠΟΥΛΟΥ >>. Από την οικογένεια αυτή προερχόταν και η μητέρα του Παλαιών Πατρών Γερμανού, η οποία είχε κοινή προέλευση με την οικογένεια Κουκουζή ,στην οποία ανήκε μέχρι το 1986, το τετραώροφο κτίριο ,γνωστό σήμερα ως πύργος Ξενιού .
Στη νότια πλευρά του ναού είναι εντοιχισμένη η επιγραφή του παλαιότερου ναού,τον οποίο είχε κτίσει το 1635 ο Δημητσανίτης Μητροπολίτης Μονεμβασία Νεόφυτος Καράκαλλος ( 1626-1649) ,η οικογένεια του οποίου ήταν από τις πλέον επιφανείς της Δημητσάνας .Από την οικογένεια αυτή αναδείχθηκαν οι Πατριάρχες : Θεοφάνης Ιεροσολύμων (1609-1644 ) και Κύριλλος Ε΄ Κωνσταντινουπόλεως (1718-1751 και 1752-1757 ) ,αλλά και πολλοί άλλοι Ιεράρχες ,Μητροπολίτες και Επίσκοποι.
Στο προαύλιο του του Ναού,πριν και κατά την επανάσταση του 1821,λειτουργούσε το << Β σχολείον κοινών μαθημάτων >> για την καλύτερη λειτουργία της Σχολής Δημητσάνας ,στη οποία είχε συγκεντρωθεί μεγάλος αριθμός μαθητών εκείνη την εποχή.
Είναι επίσης ιστορικά βεβαιωμένο και αναγνωρισμένο από τον Θ. Κολοκοτρώνη ότι στο προαύλιο του ναού είχαν κατασκευαστεί εθνικοί φούρνοι ,όπου άνδρες και γυναίκες της Δημητσάνας ζύμωναν δωρεάν το ψωμί και συνεργαζόμενοι με άλλους 4-5 φούρνους της Αρκαδίας τροφοδοτούσαν τους αγωνιστές που πολεμούσαν ,υπό τις διαταγές του Κολοκοτρώνη ,μέχρι το Σεπτέμβριο του 1821 κατά την πολιορκία για την απελευθέρωση της Τρίπολης.
Ο ναός των Ταξιαρχών,μέχρι την πρώτη 10ετία του 1930 αποτελούσε ξεχωριστή ενορία από την οποία εποπτεύονταν οι μικρότερες εκκλησίες της συνοικίας της Πλάτσας. Από τότε πλέον αποτελεί κοινή ενορία με αυτή του Αγίου Χαραλάμπους.
Βασιλική Αντωνιάδου
