Η ελιά, το ιερό και ευλογημένο δένδρο των προγόνων μας, αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο σύνθεσης της παράδοσης, της ιστορίας και του πολιτισμού μας. Παράλληλα αποτελεί και αιώνιο σύμβολο σοφίας, δύναμης και ειρήνης.
Μάζεμα ελιών στη Δήμητρα Γορτυνίας (φωτό: Βασ. Κουτρουμάνος)
Από αρχές Νοεμβρίου ξεκινά το μάζεμα ελιών στη Γορτυνία και κυρίως στα περισσότερα χωριά των τέως Δήμων Τροπαίων, Κοντοβαζαίνης, Ηραίας και Γόρτυνος, όπου υπάρχει μεγάλος αριθμός ελαιοδέντρων. Το λάδι της Γορτυνίας είναι οικολογικό και θεωρείται από τα καλύτερα.
Το πρώτο βήμα που γίνεται στο μάζεμα των ελιών, είναι το στρώσιμο με δίκτυα στη ρίζα των ελιών, για να συγκεντρώνεται ο καρπός της ελιάς όταν ραβδίζονται. Όταν αρχίζει το ράβδισμα των ελιών, μαζί με τον καρπό πέφτουν και αρκετά φύλλα γι’ αυτό πρώτα γίνεται μια πρόχειρη διαλογή και αφού αφαιρεθούν τα περισσότερα φύλλα και τα κλαδιά, οι ελιές τοποθετούνται σε τρίχινες σακούλες – τσουβάλια ή κιβώτια και οδηγούνται στο ελαιοτριβείο, όπου αφού καθαριστούν από τα φύλλα, πλυθούν και αλεστούν στη συνέχεια με φυγοκέντρηση εξάγεται το αγνό παρθένο λάδι.
Τα παλαιά χρόνια το μάζεμα των ελιών ήταν οικογενειακή υπόθεση. Οι ελιές μαζεύονταν και μεταφέρονταν στο ελαιοτριβείο με ζώα. Στη συνέχεια τις έριχναν στο αλώνι, ένα μεγάλο κυκλικό μέρος στο οποίο δύο περιστρεφόμενες πέτρες πολτοποιούσαν τις ελιές. Οι πέτρες αυτές περιστρέφονταν χειροκίνητα ή με τη βοήθεια κάποιου ζώου και αργότερα μηχανικά. Όταν τελείωνε η πολτοποίηση, το μίγμα έπεφτε από το αλώνι σε μια στέρνα από μια μικρή έξοδο. Έπειτα ο πολτός μεταφερόταν με κουβάδες σε μεγάλα τρίχινα τσουβάλια ή σε πανιά που στοιβαζόταν το ένα πάνω στο άλλο στο πιεστήριο.
Στο πάνω μέρος του πιεστηρίου τοποθετούσαν μια χοντρή λαμαρίνα για να στερεώνονται και με τις μανιβέλες, ασκούσανε πίεση για να στύψουν το πολτό, ενώ ταυτόχρονα κάποιος άλλος έριχνε από πάνω ζεστό νερό. Ο χυμός της ελιάς έπεφτε σε γούρνα, όπου στο κάτω μέρος έμενε το νερό και στην επιφάνεια το λάδι. Ο διαχωρισμός γινόταν με το χέρι, με τη βοήθεια μας κουτάλας.
Στα σύγχρονα ελαιοτριβεία ο διαχωρισμός δεν γίνεται με πίεση, αλλά με φυγοκέντρηση για πιο μεγάλη ταχύτητα και καθαρότητα. Αλλά κι όλες οι άλλες διαδικασίες πλέον δεν γίνονται χειροκίνητα.
Ας ευχηθούμε καλή συγκομιδή σε όλους τους πατριώτες που αυτήν την περίοδο συλλέγουν τους καρπούς της ελιάς!
 |
 |
|
