Ισοπεδώθηκε η αδελφοποιήμενη πόλη Σαρτανάς Μαριούπολης – Νεκροί ομογενείς με Αρκαδικές ρίζες

Η σκέψη όλων στην Ουκρανία – Ομογενείς με Αρκαδικές ρίζες θύματα του πολέμου

*Γράφει ο Κωνσταντίνος Καλύβας

Σκηνές του παραλόγου ζούμε τις τελευταίες ημέρες στην Ουκρανία με την επίθεση που γίνεται στην Ελευθερία και τη Δημοκρατία, ξεπερνώντας κάθε έννοια δικαίου. Επίθεση κατά ομοθρήσκων αμάχων με βαριές απώλειες. Έντρομοι τις τελευταίες ημέρες παρακολουθούμε μια τεράστια χώρα με εκατομμύρια κατοίκους να βάλλεται από παντού, ενώ σύμπασα σχεδόν η ανθρωπότητα να ομονοεί ότι συντελούνται εγκλήματα πολέμου.

Δυστυχώς ανάμεσα στα θύματα του άμαχου πληθυσμού βρίσκονται και «δικοί» μας άνθρωποι στην περιοχή της Μαριούπολης, που το όνομά της το έχει πάρει από την Παναγία. Το ελληνόφωνο χωριό Σαρτανάς ισοπεδώθηκε τελείως και από τις εκατοντάδες οβίδες βρήκαν τραγικό θάνατο 10 περίπου άμαχοι, ενώ δεκάδες άλλοι τραυματίσθηκαν.

Στο Σαρτανά, που απέχει λιγότερα από 20 χιλιόμετρα από την Μαριούπολη, ζούσαν 8.000 Έλληνες, οι οποίοι μιλούν άπταιστα την Ελληνική γλώσσα, γεγονός που μαρτυρά τη βαθιά αγάπη και το πάθος τους για την ελληνική παιδεία. Μάλιστα το χωριό χτυπήθηκε και το 2014 κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων της Μόσχας για την κατάληψη της Κριμαίας.

Προσωπικά είχα την τύχη να επισκεφθώ την περιοχή αυτή τρεις φορές στο παρελθόν, μετά την αδελφοποίηση που έκανε ο Δήμος Ζωγράφου με τον Δήμο Σαρτανά. Ήταν μια πρωτοβουλία του Δημητσανίτη Δημάρχου Ζωγράφου Γιάννη Καζάκου, στα πρώτα χρόνια της 12ετούς θητείας του, που ομόφωνα ψήφισε το Δημοτικό Συμβούλιο. Την όλη διαδικασία έφερε εις πέρας η επί χρόνια Αντιδήμαρχος Δημοσίων και Διεθνών Σχέσεων Τώνια Καλύβα (από Δήμητρα Γορτυνίας).

Από την πρώτη επίσκεψη αντιπροσωπείας του Δήμου Ζωγράφου στον Σαρτανά αρχές του 2000, όπου και συμμετείχα, έχει μείνει βαθιά χαραγμένη στη μνήμη μου η άκρως συγκινητική υποδοχή που μας επιφύλαξαν οι κάτοικοι. Κρατώντας ελληνικές σημαίες και εικόνες της Παναγίας και Αγίων μας φιλούσαν χέρια και πόδια! Κυριολεκτικά έκλαιγαν όλοι τους, παρασύροντας και εμάς. Ίδιες σκηνές διαδραματίσθηκαν και την επομένη στο τεράστιο κτιριακό σχολικό συγκρότημά τους. Οι μαθητές τραγουδούσαν ελληνικά τραγούδια και στο τέλος έψαλαν τον ελληνικό εθνικό ύμνο! Οι αίθουσες γεμάτες από ελληνικές σημαιούλες στους τοίχους και αγωνιστές του 1821!

‘Ολοι μας μιλούσαν με σπασμένα ελληνικά, όπου κυριαρχούσε το λεξιλόγιο της καθαρεύουσας. Κι αυτό γιατί οι άνθρωποι αυτοί έχουν σχέση με την Ελλάδα από το πολύ απώτερο παρελθόν, 2.500 χρόνια πίσω! Γύρω στο 450 π.Χ. κάτοικοι της Αρχαίας Τραπεζούντας (κοντά στα σημερινά Κυπαρίσσια Γορτυνίας, νυν Δήμου Μεγαλοπόλεως) ως και της γύρω περιοχής έως το Παλαιόκαστρο Γόρτυνος, μετανάστευσαν στη Μικρά Ασία και τον Εύξεινο Πόντο. Από εκεί δε ένα μέρος εποίκησε την Κριμαία. Τέλη του 18ου αιώνα με την κατάληψη της Κριμαίας από τους Ρώσσους, μετακινήθηκαν Πόντιοι στην περιοχή της Μαριούπολης, είτε για δουλειές, είτε για ασφάλεια, χωρίς όμως ποτέ να ξεχνούν τις ρίζες τους. Διατήρησαν όμως αναλλοίωτα τα ήθη και έθιμα της χώρας. Μάλιστα σύμφωνα με έρευνα η Μαριούπολη έχει το δεύτερο σε αριθμό ελληνισμό μετά τη Γερμανία!

Από την πρώτη επίσκεψή μας εκεί, ζήτησαν τη βοήθειά μας για να αναστηλώσουν την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που είχε κατεδαφιστεί από το σταλινικό καθεστώς. Και πράγματι ο Δήμος Ζωγράφου με επικεφαλής την Αντιδήμαρχο κ.Καλύβα και σε συνεργασία με το μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Χριστόδουλο, συγκεντρώθηκε το απαιτούμενο ποσό και αναστηλώθηκε εκ θεμελίων ο Ι.Ναός. Τα εγκαίνια του έγιναν λίγα χρόνια μετά με κάθε λαμπρότητα, παρουσία του Δημάρχου Ζωγράφου Γιάννη Καζάκου.

Παράλληλα, ο Δήμος Ζωγράφου στήριξε έμπρακτα τη λειτουργία του Τμήματος Ελληνικής γλώσσας στο Πανεπιστήμιο Μαριούπολης. Στη δεύτερη επίσκεψη στην Ουκρανία με τη σύζυγό μου, είχαμε την χαρά και την τιμή να μιλήσουμε στους φοιτητές του Τμήματος της Ελληνικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο, παρουσία του πρυτάνεως κ.Μπαλαμπάνωφ (φωτό). Ως Πρόεδρος του Συνδέσμου Αρκάδων Ζωγράφου αναφέρθηκα στις απ’ αιώνων ρίζες των με την Αρκαδία, κεντρίζοντας μάλιστα το ενδιαφέρον των καθηγητών και νέων παιδιών.

Στη συνέχεια πολλοί από τους παρακολουθούντες φοιτητές φιλοξενήθηκαν αργότερα στην Ελλάδα από τον Δήμο Ζωγράφου, ενώ κάθε χρόνο αντιπροσωπείες κατοίκων και μαθητών φιλοξενούνταν τα καλοκαίρια στις εγκαταστάσεις του Δήμου στη Ραφήνα

Μάλιστα εκείνη τη χρονιά οι φοιτητές για ένα διήμερο είχαν φιλοξενηθεί και στην Αρκαδία, από την τότε Νομαρχία Αρκαδίας, επί Νομάρχη Παναγιώτη Γιαννόπουλου.

Λίγα χρόνια όμως αργότερα, το 2008, επισκέφθηκε το χωριό Σαρτανά και ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας, εκφράζοντας τη βαθιά του συγκίνηση για την υποδοχή που του επεφύλαξαν και το ελληνικό στοιχείο στην περιοχή. Οι φωτογραφίες  είναι του φωτορεπόρτερ Βασίλη Κουτρουμάνου, που ήταν μέλος της ελληνικής αντιπροσωπείας.

Συγκινητικές και αξέχαστες στιγμές που τις αναπολούμε και τώρα σφίγγεται η καρδιά μας με την όλη τραγωδία που εκτυλίσσεται εκεί.

Ας ευχηθούμε να λήξει σύντομα η οδυνηρή αυτή περιπέτεια και να επανέλθουν στα σπίτια τους.